7
HOOFDSTUK I
WAT AAN DE HOLLANDSE TEGEL
VOORAFGING
Bakstenen, tichelen, tegels bakken moet al heel oud
zijn. De onderzoekingen en opgravingen in Oosterse
landen met de medegebrachte vondsten in de musea
bewijzen dat.
De tegels verschijnen in West-Europa tegelijk als vloer
en als wandtegels. Een vroeg voorbeeld van vloertegels
is in het museum Boymans te Rotterdam. Dit is een
dikke, vierkante tegels welke reeds uit de 13e eeuw zou
zijn en uit Frankrijk afkomstig. De wijze van fabriceren
blijkt duidelijk. De tegel is gevormd als een baksteen,
in een vormbakje en afgestreken. Daarna is met een
stempel een figuur erin gedrukt en deze gevuld met een
andere soort klei. Daardoor ontstond na het bakken
een rode steen met gele figuren. Daarna is de baksteen
of tegel geglazuurd met doorschijnend glazuur (lood-
glazuur) en nog eens verhit. Wat het eerst opvalt is de
hoofdverdeling van het vlak met een cirkel, een ver
deling welke met het overhoekse kwadraat zich eeuwen
lang zou handhaven. Tussen twee concentrische cirkels
staat twee keer trto&erafe
In de middelste cirkel is een vulling als van een wa
penschild, in vieren, overhoeks dezelfde figuur, zodat
met kennis der Franse middeleeuwse heraldiek de her
komst wellicht terug te vinden is. De buitenhoeken zijn
gevuld met de gothische fleur-de-lis, breed uit en het
vlakje vullende. Van deze tegels zijn een hoeveelheid
van dezelfde en ze zijn kaal gesleten. Het zijn dus voort
brengselen van massaproduct en bestemd voor de vloer.
Hetzelfde museum bezit een groep eveneens Franse te
gels en even oud, maar voor een geheel ander doel ge
bruikt, de bekleding van gewelven. Zij moeten wegens
