In de eerste stadskern, alhoewel dit stadsdeel, thans
geheel herbouwd, een meer modern uitzicht heeft
dan het overige en dus in feite jongere stadsdeel, be
vindt zich de dekenaat Kerk van O.L.Vrouw-over-de-
Dyle, volgens de ouder kronijken, zoals gezegd, de
eerste kerk van het Mechels grondgebied. Alhoewel
reeds, op 2 September 1255, door Nicolas de Fontai-
nes, bisschop van Kameryk, als parochie opgericht,
dagtekent de huidige kerk evenwel uit de 15de eeuw.
De bouw van het koor werd begonnen in 1500,
enkele jaren slechts vóór de intrede van de renais
sance te Mechelen. Onbekend voorzeker met de
nieuwe stijl, geroepen om een weinig later een vol
ledige ommekeer in de kunst te brengen, trok de
bouwmeester dit koor nog naar de oude vormen
van de gotiek op. De toren is, evenals deze van de
Sint Janskerk, ouder dan de kerk en zou, zoals hoger
vermeld, evenals deze, als wachttoren hebben ge
diend. Tot in het jaar 1798 bezat hij een carillon of
„beiaard", die door de Franse beeldstormers werd
neergehaald.
De kerk zelf is een droge brok Brabantse hooggotiek
die, in grote lijnen, dezelfde binnenordonnantie
heeft als de Sint Romboutskerk. Door de aanval van
de geallieerde luchtmacht, op 19 April 1944, werd
ook deze kerk zwaar geteisterd. De gehele dakbetim
mering brandde uit, zo ook de typische en schilder
achtige lantaarn die de toren bekroonde. Gelukkig
dat het kerkgewelf zelf stand hield, zodat het gebouw
dan ook verder gespaard bleef voor dreigende ver
nieling.
Buiten al deze parochiekerken dagtekenden even
eens uit het midden van de 14de eeuw de, in 1578
gesloopte Hanswijkkapel buiten de Leuvense poort;
de in 1790 afgebroken Sint Pieterskerk, de oude
parochiekerk van Margareta van Oostenrijk; de Hei-
57
