2. Oude Plattegronden en Stadsgezichten
Even zo goed als ieder levend wezen heeft elke stad
haar eigen uitzicht, haar eigen gelaat. Dat is zó waar
dat een Vlaams auteur een boek heeft gepubliceerd
over het gelaat der Vlaamse steden, waarin hij voor
enkele van deze het beeld heeft trachten te schetsen
van hun specifiek uitzicht en hun eigen ziel 1)
Buiten het gewone stadsbeeld evenwel, dat vooral
tot uiting komt in de vorm en het architectonisch
uitzicht van haar gebouwen, de aanblik, de kronkel
lijn en de wandbebouwing van haar straten, bestaat
er evenwel nog een ander stadsbeeld dat naar voren
treedt in de aanleg van haar plattegrond.
Buiten deze van Brugge is wellicht deze van Meche-
len, ten minste voor Zuid-Nederland, de best be
waarde en de gemakkelijkst te onderkennen oude
plattegrond van een gotische stad. Een spinneweb
gelijk, lopen de hoofdstraten vanaf de verscheiden
stadspoorten naar het centrale punt toe: de Grote
Markt; zulks niet in rechte lijn, doch in een grillige
kronkelloop die de kunstzinnige wandelaar steeds
onverwacht een prachtig gezicht van oud stads-
schoon voor de ogen tovert. Naarmate die straten
het stadscentrum bereiken, worden ze smaller, ten
einde bij dreigend gevaar van buitenuit, of bij een
gebeurlijk oproer onder de eigen stadsbevolking, de
toegang tot de Markt, de zetel van het plaatselijk be-
stuursleven, te bemoeilijken.
Wellicht lag, bij onze oude stedebouwers, hieraan,
buiten deze strategische voorzorgs- en beveiligings
maatregel, een andere, een louter esthetische beweeg
reden, ten gronde. De kronkellijn van de straten was
26
1) Robert van Passen „Het Gelaat der Vlaamsche Steden",
zie daarover meer in Hoofdstuk X „Mechelen in de Litera
tuur".
