Franken met de hoofdmacht van zijn leger ver
toefde, veroverden Utrecht en het rijke Dorestad,
bezetten beide oevers der rivier. Tegenaanvallen
van de Franken volgden natuurlijk. De Friezen
werden teruggeslagen, in 689, bij Dorestad. Nood
gedwongen sloten zij vrede. Maar zij kwamen
terug, juist in een tijd dat het Frankische rijk in
een toestand van binnenlandsche verwarring ver
keerde. Opnieuw joegen zij de Frankische soldaten
over den Rijn. Zij drongen zelfs door tot in de
buurt van Keulen. Doch onder geen beding wilden
de Franken de Rijnoevers in vijandelijke handen
zien. Met een geweldig leger onder aanvoering van
Karei Martel rukten zij op en versloegen in 719
de Friezen verpletterend. Sedert dien waren de
Franken voorgoed de meesters in het midden van
Nederland. Zij bouwden er sterke vestingen,
vooral langs de groote rivieren, om de rust in het
land te bewaren. Om die forten ontstonden allengs
steden en dorpen, die, ondanks de onrust der
tijden, niet meer verdwenen. Frankisch was
voortaan de cultuur van Midden-Nederland.
Met de Franken moeten wij daarom de geschie
denis beginnen van de Stichtsche Lustwarande,
de ongeveer driehoekige strook gronds, die be
grensd wordt in het oosten door den Utrechtschen
heuvelrug, in het zuiden door Rijn en Houtensche
Wetering en aan den westkant door het Amster
dam-Rijnkanaal.
Hoe leefden en hoe woonden de Franken, hoe
bouwden zij hun huizen en hun versterkingen en
wat waren hun voornaamste dagelij ksche bezig
heden? De opgravingen van het oude Dorestad
door dr J. H. Holwerda geven een antwoord op
deze vraag. Dorestad was de belangrijkste Neder-
landsche handelsstad uit de vroege middeleeuwen,
gelegen aan den tak van den Rijn dien wij tegen
woordig als Krommen Rijn kennen' maar die
6
