steektournooien, het schaakspel en minneliederen
tokkelende troubadours zal men op de betrekkelijk
bescheiden ridderhofsteden van zuid-oost Utrecht
niet het geheele jaar tijd hebben gehad. Het dage-
lijksch leven vroeg méér dan genoeg van de men-
schen. Maar werd er gevochten, dan gebeurde het
gruwelijk. Dat wist men en daarom verschanste
men zich ter dege. Zóó verdedigd door dikke kas
teelmuren en breede grachten was het getal der
dooden en gewonden in deze miniatuur-oorlogen x)
gering. Waarmee de kasteelen en de kasteelachtige
buitenplaatsen, hoe onpractisch ook uit het oog
punt van comfort, toch hun bestaansrecht en eigen
verdienste bewezen hebben.
Uit een tot ons gekomen bevel van bisschop David
van Bourgondië, uitgevaardigd tijdens den burgeroorlog
in 1481, blijkt, dat slechts zes mannen voldoende werden
geacht om een kasteel als Vronestein of Rijnhuizen bij
Jutphaes te verdedigen!
42
