in hun regelmaat vormen, dan verbaast het dat zij
in den tijd dat zij gebouwd werden geen navolging
hebben gevonden en zelfs nauwelijks de aandacht
schijnen te hebben getrokken. Geen reisgids of
journaal b.v. vond het de moeite waard meer dan
oppervlakkige aandacht aan de toch voor ons
land nieuwe architectonische oplossingen te wijden.
Wel trok de secte zelf in de op curiositeiten ver
zotte 18de eeuw belangstelling door haar bijzonde
re levenswijze, haar groote ingetogenheid en door
de aardige producten van kunstnijverheid, voor
namelijk lakwerk op tin en medailles, die de
Hernhutters vervaardigden en te koop aanboden.
Zeist lag dicht genoeg bij Utrecht en Amersfoort
om een geschikt doel te zijn voor uitstapjes per rij
tuig van één dag. En het militaire kamp dat om
politieke redenen in 1787 bij Zeist werd gevestigd
en dat ruimte bood voor 3000 tot 4000 man, later
zelfs voor een dubbel zoo groot aantal, trok nog
veel meer bezoekers naar het dorp. Zoo reden b.v.
Antje en Truitje van Hogendorp, zusters van
Gijsbert Karei, in 1787 met haar moeder in een
rijtuig naar Zeist om er haar broer Frits op te
zoeken, die als officier in het kamp verbleef. Antje
vertelt in haar, natuurlijk in het Fransch geschre
ven, reisjournaal verrukt over een bezoek aan
„1'établissement des Hernhutters, qui est composé
de plusieurs apartements séparés et formés a clé,
ou 1'on trouve ce qu'on peut souhaiter, et tout y
est travaillé avec une propreté charmante et avec
plus de goüt que je ne croyois". Haar zuster
Truitje voegt hieraan toe: ,,Ils vendent les plus
jolies choses du monde et sans la moindre exagé-
ration on pourroit en allant de boutique en bou-
tique y dépenser quelques centaines de florins a
des balivernes si vous voulez mais a des balivernes
qui sont bienjolies et souvent utiles, car tout y est
fait si proprement qu'on ne se lasse pas de le voir,
94
