67
de grond. Hun takken onderscheppen het zonlicht. Onder
bomen wil niet al te veel groeien. Gelukkig begint daar
tegenover toch weer enig besef te dagen, dat bomen in de
natuur ook wel een nuttige functie hebben, als beschutting
tegen de wind, die op de zandgronden zo gemakkelijk
zandstormen veroorzaakt, als broedplaats voor nuttig ge
vogelte. Bovendien heeft men minder belangstelling voor
bomen omdat men ze niet meer, zoals vroeger, direct nodig
heeft voor timmerhout. De timmerman levert tegenwoordig
planken, geschaafd en wel, in elk gewenst formaat. Een
paar elzen uit zijn groenland, wat van dunning afkomstig
hout uit de naburige uitgestrekte staatsbossen, verschaffen
de boer de nodige hekkepalen en ander geriefhout. Nu
de gehele betimmering van zijn boerderij van klaargekocht
vurenhout wordt gemaakt, hebben de eigen eiken veel van
hun waarde voor hem verloren. Populieren bieden hem
althans nog enig perspectief voor de verkoop. Dus wordt
hij houtproducent en verbouwt populieren.
De populier heeft heel andere eigenschappen dan de eik,
niet alleen wat zijn hout betreft, maar ook wat zijn hele
habitus aangaat. In zijn roman „Noorderlicht" heeft Bor-
dewijk de populier als volgt gekenschetst: „Op kerkhoven
groeit de popel, grafboom bij uitnemendheid, ook in groe
pen nog op zichzelf gebleven, liefst niet rakend aan zijn
buur, boom van vereenzaming, symbool van een laatste
beslotenheid, die voor de levende mens ligt in zijn dood."
Daarmee is deze boom treffend gekarakteriseerd. Als bin
dend element heeft de populier weinig verdienste. Daar
mee is ze als boom voor het Drentse dorp, dat juist zijn
samenhang aan zijn beplanting pleegt te ontlenen, al min
of meer veroordeeld. In ieder geval is de populier in dit
opzicht de tegenvoeter van de eik.
Lijkt U dit wat al te ver gezocht? Ik geloof, dat U ongelijk
hebt. Elke boom heeft een eigen karakter, schept een eigen
sfeer. Het Drentse dorp behoeft de sfeer van de eik en dan
niet van de strikt in rij en gelid staande berm-beplanting
langs een rechte weg, maar van verspreide groepen eiken.
Veel nieuws vertel ik hiermee niet. Het is een oud recept.
