schoonheid. Het rode pannendak trekt van heinde en ver
de aandacht tot zich. Het zegt: zie, daar wonen mensen;
mensen, die zich een huis hebben gebouwd; die onder dit
dak bescherming hebben gezocht tegen de lagen der natuur.
Het rode pannen dak trekt de aandacht tot zich, het in
dividualiseert, het schept een tegenstelling tot de omrin
gende natuur, die groen is; het past bij mensen, die sterk
individualistisch voelen, bij Friezen, bij Zeeuwen. Maar
juist om al deze redenen past het niet in een Drents dorp.
Er zijn weinig dingen, waar een echte Drent zo het land
aan heeft als aan opvallen. Hij is een echte gemeenschaps
mens. Hij voelt zich onderdeel van een gemeenschap en zo
moet zijn huis evenzeer een onderdeel zijn, een onopval
lend, zich in het geheel schikkend onderdeel van het dorp,
dat de gemeenschap tot woonplaats strekt. Daarenboven
heeft de Drent een sterk natuurgevoel. Hij voelt zich on
derdeel van de natuur, onderworpen aan de wetten, die zij
stelt. Hij wenst geen verzet te plegen tegen de natuur, voelt
er niets voor tegenover haar een als het ware vijandige
positie in te nemen, zich op een met rode pannen gedekt
cultuureilandje terug te trekken. Zijn woonstede moet, als
boerderij en als dorp, een onderdeel van die natuur blijven
vormen, ondergeschikt zijn aan de natuur. Zo is van ouds
her hier de opvatting geweest, volkomen onbewust, maar
voor een ieder, die daar oog voor heeft, volkomen duidelijk
waarneembaar. Het dorp, dat zich op enige afstand als een
bosje voordoet, is er het uiterlijke kenteken van.
De gevaren, die het Drentse dorpsbeeld belagen, zijn veler
lei en komen uit geheel verschillende hoek. Nauwelijks
lijkt het ene overwonnen, of een ander doemt op. Alleen
reeds de geschiedenis van de dakbedekking is er om het
te bewijzen. De cement-pan is op de achtergrond geraakt;
in de algemene schaarste tijdens en na de laatste wereld
oorlog zijn ook de golf-platen betrokken. Wel is er riet te
krijgen en dakpannen, zij het mondjesmaat. Maardeze
gebakken pannen zijn rood. Het bakken van blauw-grijze
pannen kost te veel brandstof. Bijna uitsluitend kunnen
rode pannen worden geleverd en dan meestal nog niet
62
