veranderingen weinig goed. En dat de esdorpen desalniet
temin in vele gevallen toch mooi bleven, danken ze wel in
de eerste plaats aan hun geboomte. Ik kom daar direct nog
nader op terug.
Zojuist kwam de dakbedekking even ter sprake. Het is goed
op dit onderwerp nog even nader in te gaan. Want wan
neer er één element in hoge mate bepalend is voor het as
pect van het Drentse esdorp, dan is het wel het dak. Van
oudsher was stro, zoals gezegd, de normale dakbedekking.
Daarnaast werd voor de steile dakschilden aan de woon-
zijde der oudere boerderijen ook gemaaide heide als dek
kingsmateriaal gebruikt. Gebakken pannen komen eigen
lijk eerst in de 19de eeuw voor boerderijen in gebruik en
dan meestal nog alleen voor de onderste rand van een
strodak of rieten dak. Naarmate de transportmiddelen be
ter worden, neemt het gebruik van riet toe. Het moet van
buiten de provincie komen, maar in het gebruik voldoet
het beter dan stro, omdat het duurzamer is, terwijl het
daarnaast toch de ventilerende en isolerende kwaliteiten
bezit, waarom stro en riet met name als dakbedekking voor
stalruimten verre de voorkeur verdienen boven pannen of
platen-materiaal. Het stro was voor de boer goedkoper,
omdat hij het zelf verbouwde. Deze winst ging echter weer
verloren, omdat het dak met stro zoveel vaker moest wor
den gedekt dan met riet. Zo heeft het riet het stro als dak
bedekking vrijwel verdrongen. Voor boerderijen wordt nog
uitsluitend riet gebruikt met dien verstande, dat het woon
gedeelte zeer vaak met pannen wordt gedekt, in hoofdzaak
in verband met het brandgevaar. Het stro, dat vroeger zo
algemeen was in het Drentse esdorp, dat er zelfs kerken
mee werden gedekt, behoort dus tot de verdwijnende bouw
materialen. Ditzelfde geldt in nog sterker mate voor een
voor ons land zeer bijzondere vorm van dakbedekking, de
houten schaliën of dakpannen, zoals men die in de Skan-
dinavische landen en Zwitserland veel aantreft. Men vindt
deze schaliën nog, het zij curiositeitshalve vermeld, op het
torentje van het vroeg-gothische kerkje te Zweeloo.
Juist deze geweldige strooien daken zijn van oudsher voor
59
