58
der op enigszins ruime schaal toegepast dan in het midden
en Zuiden der provincie, waar tot in de 19de eeuw de valc-
werkbouw met lemen vulling het meest gebruikelijk bleef.
Nieuwe tijden brachten grote veranderingen. De Franse
tijd breekt aan, en daarmee komen nieuwe inzichten, nieu
we economische mogelijkheden. Ook aan Drenthe gingen
de grote veranderingen van de 19de eeuw niet onopge
merkt voorbij. Langzaam maar zeker wijzigt zich het as
pect van de dorpen.
Nieuwe levensgewoonten en levensomstandigheden breken
zich baan. Daarnaast komen nieuwe bouwmaterialen in
zwang. Nieuwe technische constructies vinden toepassing.
Nieuwe landbouw-methoden en gewijzigde economische in
zichten worden zoetjes aan gemeen goed. Een steeds meer
geperfectioneerd verkeersnet waarborgt te allen tijde de
aanvoer van al hetgeen men nodig heeft.
De boerderijen veranderen eerst geleidelijk, daarna in snel
ler tempo van vorm, van uiterlijk aspect, van indeling.
Baksteen komt algemeen in gebruik. Het stro raakt als
dakbedekking steeds meer op de achtergrond. Het wordt
bij nieuwe bouw in de dorpen verboden wegens brandge
vaarlijkheid. Een stro-dak gaat maar betrekkelijk kort mee.
Pannen en ook riet zijn duurzamer. Ze vinden meer en
meer ingang. Er komen varianten op het thema dak-pan:
naast de gebakken grijsblauwe en een enkele maal de ge
bakken rode pan verschijnt de vale, as-grauwe cement-pan,
doods en lelijk. Vervolgens zien we steeds meer de golf
plaat toegepast, eerst de gegalvaniseerd ijzeren, dan de
asbest-cementen plaat en tenslotte het aluminium product.
Niet langer voldoen de stemmige oude houten schuren aan
de verlangens van de boerenbevolking. Zij wenst zich open
kapschuren, licht van constructie, met golfplaten gedekt.
Dan wordt in de boeren-dorpen het burger-element sterker
en sterker. Vaklieden en neringdoenden gaan zich steeds
verder specialiseren. Er komen burgerhuisjes, arbeiders
woningen, werkplaatsen, garages, winkelpanden met eta
lages, reclameborden, nieuwe scholen enz. Aan het rustig
en archaïsch aspect der oude boeren-dorpen deden deze
