38 vrij diep in de grond ingegraven. Brandde het huis af, woei het om, verviel en vermolmde het, dan bleven, bene den het maaiveld, de ingegraven delen van de balk-con- structie in de grond steken. Was het dak door een achttal balken geschraagd, vier aan weerszijden, dan vormde de doorsnee van deze acht balken in de grond een regelmatig patroon. Wie de grond, waar het huis gestaan had, netjes glad weggroef, trof in het gele zand een achttal zwarte vlekken aan op de plaatsen, waar de balken in de grond waren vergaan. Dit patroon vormde de plattegrond van het huis op ware grootte, en meestal was dit patroon het enige, wat er van het vroegere huis was overgebleven. In tegenstelling tot deze bouw-methode, wordt in de Karo lingische tijd een nieuwe constructie wij ze ingevoerd. Niet langer werden, als vroeger, de staanders ingegraven. Men ging er toe over deze balken, twee bij twee door een dwars balk tot gebinten verenigd, ieder op een veldkei te fun deren. Werd later zo'n boerderij verwoest of afgebroken, dan bleven slechts deze funderings-stenen over. Aangezien deze keien in 't algemeen wel weer voor nieuwbouw zullen zijn gebruikt, zijn de sporen, die van deze boerderijen zijn overgebleven, uitermate schaars. Ook thans nog worden de Drentse boerderijen volgens dit systeem gebouwd. De zware staanders, op de stenen „stie- pen" geplaatst, vormen met de hen verbindende dwarsbalk twee aan twee de gebinten, die de kapconstructie dragen. Bij een dergelijk bouw-systeem zijn de staande wanden, die geen dragende functie hebben, niet anders dan een af sluiting. Oudtijds bestond deze afsluitende wand uit een vlechtwerk van twijgen, met leem bestreken, later, veel later pas, eigenlijk eerst in de 19de eeuw, wordt de bak steen-muur algemeen. We zijn met deze woningen in historische tijden aangeland. Ze stonden in de dorpen, die wij ook thans nog van aan zien kennen. Het oudste dorpstype, dat bewaard gebleven is, dat ook thans nog tamelijk veelvuldig voorkomt, is het reeds enkele malen genoemde esdorp, dat in het volgende hoofdstuk ter sprake komt. Het is dit dorpstype, waarin

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1949 | | pagina 38