Van dit aloude gesticht heeft alleen de kapel de
stormen overleefd. Steeds treft men haar minus
cuul geveltje (niet meer dan een poort met een
puntige gothische nis) ten einde van de Hoog
straat aan, enkele passen van de gedempte St
Jansvliet. En tenslotte, om de liefdadige reeks te
beëindigen, het St Elisabethgasthuis. In deze ge
bouwen is als het ware de geschiedenis der zie
kenverpleging door de eeuwen heen vervat. Hun
muren zijn als zoovele bladzijden van een thans
beëindigd en gesloten boek, tragische en tevens
ongelooflijke bladzijden die verhalen van toestan
den die met verstomming slaan en waaruit het ver
leden spreekt, donker, somber en praegnant in zijn
achterlijkheid.
Aanvankelijk opgericht in 1204 in de buurt van de
oude Collegiale van O.L. Vrouw werd het St Eli
sabethgasthuis enkele jaren later overgebracht naar
de Gasthuisbeemden waar het tot volle ontplooi
ing zou komen en gevestigd blijven tot op dezen
dag. Eeuwen lang heeft het aan geestelijke zusters
toebehoord en eeuwenlang ook is de ziekenverple
ging er uitgeoefend uitsluitend door gasthuiszusters.
Thans behoort het aan de Commissie voor Open
baren Onderstand en zijn er burgerlijke verpleeg
sters aan den dienst toegevoegd. Het gebouwen
complex achter de Gasthuisstraat is van een bui
tengewoon belang. Het wordt gevormd door de
kapel en het kloosterplein met zijn oude, bakstee-
nen gevels. Het hoofdmotief, de kern vormt de
gothische kapel. Sommige gedeelten er van dag-
teekenen uit de 15e eeuw, andere klimmen zelfs op
tot het jaar 1300.
De tuin welke de kruiden voor den dienst van het
62
