boompjes en omsloten door een hek. Het verdween
bij de beeldstormerij.
Aldus wordt de oorsprong van de kathedraal en
van haar Heilige Maagd door den volksmond ver
klaard. Historisch juist is dat in 1124 de Kanun
niken van St Michiels het Kapittel naar de kapel
van O.L. Vrouw op 't Staaksken overbrachten,
waarna dan geruimen tijd nadien met den bouw
van de kathedraal begonnen is.
Terecht wordt deze kerk die den stempel draagt
van de gothiek van het derde tijdvak beschouwd
als een van de grootste en schoonste tempels door
de gothiek voortgebracht. Het inwendige van de
kerk geeft een buitengewoon gevoel van ruimte en,
in tegenstelling met de „vlammende" versiering
van den buitenbouw is alles er sobere, statige lijn
van een opmerkelijke zuiverheid en majesteit.
De kerk werd menigmaal geplunderd (tijdens de
beeldstormerij en onder de Franschen) zoodat zij
van tal van kunstwerken beroofd werd. Toch bezit
zij o.m. nog enkele groote doeken van Rubens: de
„Kruisafneming", de „Verrijzenis" en de „Kruis-
oprichting", benevens merkwaardige grafmonu
menten (o.m. dit van Plantin) in de reeks kapel
len van de oude ambachten in den Ommegang
achter het hoogaltaar.
Rond de kerk strekte zich oudtijds haar reusachtig
kerkhof uit dat benevens de Handschoenmarkt en
de St Pietersstraat geheel de tegenwoordige
Groenplaats en zelfs de Schoenmarkt omvatte en
onder Jozef II werd afgeschaft. Men had dus een
vrije blik op het kerkschip, maar los van alle be
bouwing heeft de kerk nooit gestaan. Steeds waren
er huisjes tegen aangebouwd, tot zelfs aan de bei-
41
