stad ingelijfd worden en de Brouwerswijk aan de
Brouwersvliet kan ontstaan.
Een volgende uitbreiding eindelijk verruimt de zui
delijke grenzen, zoodanig dat de Citadel of het
Zuidkasteel door Alva gebouwd om de stad in be
dwang te houden, binnen den vestinggordel komt.
Deze Citadel besloeg met haar vooruitgeschoven
bolwerken gansch het gebied tusschen de Schelde
en de Amerikalei. Het centrum ervan bevond zich
ongeveer ter hoogte van de tegenwoordige Leo-
pold De Waelplaats en op hare gronden zijn o.m.
de Zuiderdokken gegraven en werd het Museum
voor Schoone Kunsten gebouwd.
Eeuwen lang zullen de stadsgrenzen vervolgens
ongewijzigd blijven. Binnen deze omheining zal
Antwerpen zich ontwikkelen, alle beschikbare
gronden geleidelijk bebouwen, voorspoed kennen
en verval, tot in 1860 de stad het niet langer in
haar gordel van versterkingen volhoudt, de ban
den breekt en kilometer dieper het land in, een
nieuwe vestingring zal bouwen.
Maar dit wordt dan het nieuwe Antwerpen. Het
geschiedkundige Antwerpen zullen wij alleen bin
nen den vestinggordel vinden die zijn voltooiing
kreeg onder de Spanjaarden in 1543.
19
