de hoogte van alles was, doch de gegevens door
hem verschaft, werden door Keymer niet verwerkt,
zoodat zij door Gentleman zelf gepubliceerd wer
den in een werkje, waarvan de titel ons voldoende
zegt wat deze uitgave beoogde: Way to wealth
and to employ ships' mariners; or a plaine
description what a great profite it will bring unto
the Common wealth of England by the erecting,
building and adventuring of busses tot sea a-
fishing. With a true Relation of the inestimable
wealth that is yearely taken out of His Maiesties
Seas by the Hollanders, by their numbers of
Busses, Pinkes and Lineboates and also a
Discourse of the Sea Coast Towns of England.
Van dit werkje verscheen een herdruk in 1660 en
later werden gedeelten ervan in andere brochures
en werken overgenomen, wel een bewijs, dat het
goed beoordeeld werd.
Schrijver schetste er in, dat de Republiek der
Vereenigde Nederlanden geen enkele grondstof
voor het visscherij-bedrijf opleverde, doch dat de
Hollanders het intusschen zoover brachten, dat zij
met de haringvisscherij schatten verdienden. Men
behoefde zich dan ook niet te verbazen, dat alle
andere volkeren en landen de Hollanders bewon
derden. Daar kwam bij, dat de visscherij hen tot
een sterke militaire mogendheid maakte. Immers
afgescheiden van de bemanning op de convooi-
schepen, wier aantal uit den aard der zaak be
perkt was, waren er voorschriften, dat de beman
ning der visschersschepen vergroot moest worden
ten einde de schepen te kunnen verdedigen. En in
tijden van oorlog, waarin de visscherij stil kwam te
liggen, diende de geheele bemanning van de vis-
schersvloot op de oorlogsbodems, die voor een groot
deel uit gewone handelsschepen bestond, die uit,
veiligheidsoverwegingen toch al bewapend waren.
172
