den rand wil aanbrengen. Een geoefende hand kan met het radstempeltje zoowel een cirkelvormigen band als een spiraal maken. De kan van afb. 5 vertoont zoo'n spiraalvormige versiering. Het pa troon van de ornamenten op de afb. 4 en 5 komt de geheele middeleeuwen door tamelijk veel voor. Het schijnt afgeleid te zijn van een Romeinsch cij fer en daarom spreekt men wel van het cijferorna- ment. Er zijn mij enkele blauwgrijze scherven uit het midden van de dertiende eeuw bekend, waarop dit motief reeds voorkomt. De kan van afb. 4, een stukje geïmporteerd steenwerk, moet eveneens aan de dertiende eeuw worden toegeschreven. Dus de kan van afb. 5 is ook uit de dertiende eeuw, zal misschien meer dan één lezer denken. Dat zou ik niet graag beweren. Deze kan, gevonden in Alkmaar, is van rood aardewerk en voorzien van loodglazuur. Aan den hals wat beschadigd, maar overigens een heel mooi stuk. En een heel zeldzaam voorwerp. Waarschijnlijk is het ingevoerd; een van die dure pronkstukken, die zoo nu en dan wel eens uit Vlaanderen werden meegebracht. Een heel mooi radstempelmotief komt voor op de Leeuwarder blauwgrijze kan nr. 3 van afb. 3, waar van boven reeds sprake was. Er zijn mij overigens geen voorbeelden van dit ornament bekend. En toch is het onaannemelijk, dat er een zoo bijzonder radstempel gesneden zou zijn om maar een keer te gebruiken. Laten we daarom de hoop niet opge ven, dat er in een Friesche terp of in Leeuwarden nog eens fragmenten gevonden zullen worden met hetzelfde motief. Voor een vindingrijk pottenbakker zijn er eigenlijk zooveel methoden om zijn waar op eenvoudige wij- 85

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1948 | | pagina 83