De grondvorm „bord" ging overigens bij den pot tenbakker niet op den rommelzolder met afgedank te zaken. Het bord met gaten want wat is een vergiet eigenlijk anders? was en bleef een veel gebruikt stuk in de keuken. Naar het schervenma- teriaal te beoordeelen hebben de vergieten te allen tijde een belangrijk deel van de productie des pot tenbakkers uitgemaakt. De drie pootjes, die bij de grape zoo praktisch ble ken, werden ook bij schalen, kommen, testen en komforen toegepast. Dit soort aardewerk vindt men nog de geheele achttiende eeuw door. Verschillende kleine gebruiksvoorwerpen, die oor spronkelijk uit rood aardewerk werden vervaar digd, vinden in de zeventiende eeuw een verdere ontwikkeling en verfijning in het witte Delftsch. Afb. 17 geeft er enkele voorbeelden van. Er is naast het terrein van het keukengerei nog een ander gebied, dat de pottenbakker eeuwen lang beheerscht heeft. Een gebied, waaraan men niet zoo licht zou denken: dat van de verlichting. De koperen lampjes, die men nog zoo vaak als een kostelijk stuk antiek bij liefhebbers van oude dingen vindt, hebben hun voorloopers en ten deele ook hun tijdgenooten in de aardewerklampjes, zoo als er een in afb. 38 weergegeven is. Dit lampje heeft den in de zeventiende eeuw veel voorkomen den vorm. In den bak staat de olie; over het tuitje hangt de pit. Wanneer het lampje niet brandt, druipt de olie natuurlijk druppelsgewijs van de pit. Zij wordt dan opgevangen in den schotel. Is het lampje leeggebrand, dan kan ook die olie afge- schonken worden. Het lampje kan staan, zooals op de afbeelding. Er zijn in vele oude huizen aardige 126

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1948 | | pagina 124