Waren de wapens eerst persoonlijk, later werden
ze erfelijk. Het wapen werd nog met een blader
kroon van drie of meer bladen gedekt, waaruit
het helmteeken rees. De helmen waren soms van
goud email. Kleuren werden aangedracht, boch
op zwart-wit afbeeldingen niet aangegeven oor
spronkelijk, veel later pas door middel van
letters of andere teekens, zooals die op den kleuren
staat achter in dit boek zijn aangegeven. Nog
later kwamen voor die kleuraanduidingen ar
ceeringen in gebruik (1658).
Een interessante uitgave voor de Gothische stijlen
is het plaatwerk „Beitrage zum Formenschatz der
Heraldik" door O. Watzelberger. dat allemaal
schetscopieën uit oude MS. wapenboeken bevat.
Renaissance
Geleidelijk ging nu deze stijl over in den Renaiss-
sancestijl, die nog sierlijker dekkleeden alsmede
andere helmen en figuren deed zien, waardoor de
stijl zelf op een niet minder hoog peil kwam te
staan (zie afb. 20 en 32).
De Renaissancestijl wordt ook thans nog heel
dikwijls toegepast.
De vluchten werden natuurgetrouw afgebeeld,
ook de veeren minder stijf geteekend. De leeuwen
kregen vier klauwen met nagels, een tong en een
staart met naar buiten (L) omgekruld, evenals de nu
voorkomende dubbelstaartige, met sierlijke haar
bossen, ook aan de achterpooten. Toch bleven die
leeuwen heraldische en geen naturalistische. De
adelaars werden nu geteekend met omhoog-
geheven vleugels, ook zij kregen vier klauwen, de
staarten werden eleganter van vorm. Behalve
tournooi- of steekhelmen kwamen ook veel tralie
helmen voor met versieringen soms of wel geda-
92
