zijn hard, vergeleken bij de zachte tinten van het
origineel, dat er nog frisch en ongeschonden uit
ziet. Het was een zeer kostbare en door zijn dood
onvoltooid gebleven arbeid. Slechts 50 exemplaren
zijn er van gemaakt in ettelijke deelen. Op de
Koninklijke Bibliotheek te Brussel is het werk van
Bouton aanwezig en bovendien een MS nr. 17.914,
waarschijnlijk eveneens van Gelre's hand, uit
1409, met slechts enkele wapens. Bij den Hoogen
Raad van Adel is nog een HS van iets lateren
tijd, eveneens met fraaie wapens, die aan den
stijl van Gelre herinneren.
Een ander tournooiboek, van den slag tegen Fries
land bij Kuinre, is door den wapenschilder van
den Hoogen Raad van Adel, J. M. Lion, ge-
copieerd onder den titel „Chi sont li Duc, li Vis-
conte", enz. Voorts zijn er nog dergelijke boeken
van het steekspel te Compiègne in 1238 en te
Mons (Bergen) van 1310 bewaard gebleven,
alsmede een tournooiboek van Neurenberg, dat
in lateren tijd gereproduceerd is.
Andere Nederlandsche herauten waren Borsse-
len 1395, Schoonhoven 1400 en Frise 1400. Doch
volgens le Héraut d'Armes 187073 zijn er in
Nederland totaal 26 bekend.
De herauten te paard, bij feestelijke gelegenheden
op bazuinen blazend, hebben natuurlijk hier niets
mede te maken, behalve dan wat hun costuum
betreft. De wapenrokken der oude herauten waren
fraai bestikt met wapens in kleuren, goud, enz.
Zie de afbeelding van den wapenrok van den
Oranjeheraut in het werk van van der Laars,
„Wapens, Vlaggen en Zegels van Nederland"
(blz. 132). Het origineel bevindt zich in het
Rijksmuseum te Amsterdam.
Ongeveer terzelfdertijd verschenen ook wapens
30
