60
I, 169, 170, met een fraai gezicht op den zeeslag). Het
volgende jaar was de krijgskans verdeeld. Tegenover onze
nederlaag op de Mookerheide staat het ontzet van Leiden.
Op den penning, ter herinnering daaraan geslagen, ziet
men op de eene zijde een engel, het leger van Sanherib van
Jerusalem verdrijvend; op de andere het wegtrekken der
Spanjaarden van Leiden (v. L. I, 195). Ook op politiek
gebied vonden belangrijke gebeurtenissen plaats. In 1576
kwam de pacificatie van Gent tot stand, waarbij noorde
lijke en zuidelijke gewesten zich verbonden ter handhaving
hunner vrijheden en rechten, in 1577 gevolgd door het te
Brussel gesloten Eeuwig Edict. Jonghelinck heeft hierop
een groven penning gegoten met symbolische voorstel
lingen van Vrijheid en Gerechtigheid (v. L. I, 234,1). Hoe
wel Don Juan de Pacificatie erkende en beloofde de vreem
de troepen te zullen wegzenden, werd het verzet tegen de
Spaansche overheersching steeds ernstiger. In 1579 sloten
de noordelijke gewesten zich aaneen bij de Unie van
Utrecht, waardoor de grondslag werd gelegd van de Re
publiek der Vereenigde Nederlanden. De macht van Wil
lem van Oranje, aan wien vroeger reeds het gezag was
aangeboden (v. L. I, 206; 249, 4), nam steeds toe, zoodat
de plannen gereed waren hem als erfelijk Graaf de souve-
reiniteit te verleenen in plaats van den in 1581 afgezworen
Koning. Ten einde den Prins, op wiens hoofd inmiddels
een prijs was gesteld, voor aanslagen te behoeden, werd
hem een lijfwacht aangeboden, welke hij echter niet heeft
willen aanvaarden (v. L. I, 284, 1, met op de voorzijde
's Prinsen portret, op de keerzijde een ijsvogel, rustig vlie
gend naar zijn nest, dat drijft op de woelige golven). De
onvoorzichtigheid van den Prins in dit opzicht deed, na het
mislukken van verschillende pogingen, in 1584 den aan
slag in Delft slagen (v. L. I, 345, I en 2, vervaardigd op
last der Staten van Holland en Zeeland, de eerste met het
borstbeeld van den Prins in een cartouche). De landvoogd
Alexander Farnese van Parma, van zijn grooten tegenstan
der verlost, veroverde onder meer Antwerpen (v. L. I,
356, 1), waarna de Staten de souvereiniteit aanboden aan
