HOOFDSTUK VII
PR IJ SPENNINGEN EN PENNINGEN
VAN VEREENIGINGEN, HANDELS
ZAKEN EN DERGEL IJ KE
Prijspenningen zijn, zooals de naam reeds aanduidt, in
gesteld als prijs of belooning voor een bepaalde prestatie.
Die prestaties kunnen liggen op verschillend terrein: we
tenschap, kunst, liefdadigheid, reddingswezen, tentoonstel
lingen, sportwedstrijden, enz. Zij worden verleend door
vorsten, regeeringen, comité's, besturen, jury's en derge
lijke lichamen. Vaak vertoonen zij het portret van een vorst,
het wapen van een stad, een embleem van wetenschap of
kunst (bv. een uil, boeken, een instrument, het wapen van
St Lucas, een palet)een stadsgezicht of een enkel gebouw
bij tentoonstellingen: een specimen van hetgeen tentoon
gesteld is (bv. een dier of een bloem)iemand in de uit
oefening van een bepaalde sport of een embleem ervan. In
Nederland zijn prijspenningen en penningen van vereeni-
gingen, handelszaken en dergelijke, in een dusdanige me
nigte vervaardigd, dat het onmogelijk is, er in dit kleine
bestek een systematisch overzicht van te geven. Exempla
ren, vervaardigd vóór de 19e eeuw komen slechts weinig
voor. Wij vermelden van de 17e eeuwsche die door de
Oost-Indische Compagnie vereerd aan de scheepsbevel
hebbers voor het behouden binnenbrengen van de retour
vloot (Cat. P.K. 757, pl. IX)de ambassadeurspenningen,
door de Staten-Generaal uitgereikt aan buitenlandsche ge
zanten bij den terugkeer naar hun landde penningen door
de curatoren der Hoogeschool te Leiden aan de studenten
in goud geschonken bij het houden van een oratie (v. L. I,
199)ten slotte den reeds in hoofdstuk II genoemden pen
ning van Drapentier, door Willem III uitgereikt aan de
geleerden en dichters, die zijn tocht naar Engeland hebben
bezongen (v. L. III, 530).
115
