dene andere plaatsen zijn dergelijke schilden eveneens nog
aanwezig. Hebben deze stukken vaak een hooge kunstwaar
de, met de gildepenningen is dit slechts zelden het geval.
Zij dragen een meer folkloristisch karakter en verkeeren
bovendien dikwijls in slechten staat wegens het veelvuldig,
min of meer ruw gebruik. Zij werden meestal in een zak
of kist bewaard, door den gildeknecht weer uitgedeeld en
bij elkaar vergaard. Dat het reliëf of de graveering het
daarbij zwaar te verduren had, behoeft geen nader betoog.
Toch zijn van vele gildepenningen goede exemplaren tot
ons gekomen, waarbij van de geringe slijtage juist die
zekere bekoring uitgaat, welke alleen het gebruik aan een
voorwerp kan geven.
Uit het feit, dat enkele Amsterdamsche gilden de mooiste
begrafenisschilden bezaten, zou men allicht afleiden, dat
ook in de hoofdstad de fraaiste penningen zouden zijn ge
bruikt. Niets is minder waar. De Amsterdamsche gilde
penningen zijn vrijwel alle uit kunstoogpunt onbelangrijk.
Kleine, onaanzienlijke penninkjes zijn het, gegoten of ge
graveerd, met een simpele voorstelling van een stuk ge
reedschap, een kompas, zeil, schoenmakersels, schaar,
korenmaat, hamer, troffel, weversspoel, ton, mand. Andere
vertoonen een schip, een scharenslijper aan het werk, een
turfdrager, een sleeper met paard en slede, een varkens
slager, een haan, twee mannen, die een ton dragen, een
zakkendrager, een molen. De timmerlieden, wier schuts
patroon de H. Joseph was, hadden op hun verschillende
kleine penningen steeds de vlucht naar Egypte afgebeeld.
Het blijft onbegrijpelijk, dat in een stad, waar zooveel
knappe medailleurs hebben gewerkt, niet één der gilden
zich tot een goed vakman heeft gewend voor het ontwerpen
van zijn penningen.
Enkhuizen en Hoorn, beide bekend om hun verdienstelijke
zilversmeden, hebben bijzonder mooie, gedreven schilden
doen maken; de weinige penningen zijn weer van geringe
beteekenis. Hetzelfde kan gezegd worden van de penningen
van Alkmaar, Haarlem, Delft en Dordrecht. Van Gouda
zijn gildepenningen niet bekend, wel enkele zeer goede
108
