gelukkig hadden de paters al veel in veiligheid weten
te brengen verscheurd, vertrapt of kapotgeslagen. Wat
is er in die dagen ontzaglijk veel oud-vaderlandsche
gewijde kunst verloren gegaan! De beeldenstorm beteekent
in de Nederlandsche kunstgeschiedenis de grootste ramp
van alle tijdenOver Bilhamer, die wel in nauwe relatie
met de Minderbroeders schijnt gestaan te hebben, en zeker
veel voor het klooster voelde, nog het volgende: Hij was
een man, een kunstenaar van formaat blijkbaar, (het
uurwerk van den Straatsburger munster was ook zijn
makelij die de oude religie en het wettig gezag trouw
bleef, hij ontwierp het bestek voor een kasteel op de Lastaad-
je, stond in dienst van Don Frederik (de domme Vrerick)
als ingenieur bij het beleg van Haerlem, ook teekende hij
verschillende kaarten van Amstelland, Leiden en omgeving,
etc. Amsterdammer van geboorte, woonde en stierf hij
in de Kalverstraat in het huis 't Ossenhoofd, tegenover de
kapel ter „heijliger Stede", op 8 November 1590.
Ter wille van de duidelijkheid hebben we van zijn punctueel
uitgewerkten plattegrond een schets, hierbij afgedrukt, ge
maakt, want vooral dit overzicht toont ons rechtstreeks
de samenstelling en groei van dit oude bekende Amster-
damsche Franciscanenhuis.
Zuidelijk van de kerk strekt zich ,,'t Ghemeene kruythof"
uit, (2) te midden waarvan zich een put bevindt, rondom
loopt de pand of kruisgang (3). Aan de Zuidzijde van dezen
grooten binnenhof, de geliefde verblijfplaats van den
zwijgenden en mediteerenden monnik, die toch de buiten
lucht wil proeven (Franciscus wil dat er tot aan de Terts
stilgezwegen wordt) liggen kapittelkamer (4) en refter (5)
„reventer" zooals men vroeger spelde. Boven deze zaal,
op de eerste verdieping, lagen waarschijnlijk de slaapcellen
of de gemeenschappelijke slaapzaal, de dormter. Bemerk
het absisje in de kapittelkamer waarin, naar men meent,
wel de zetel van den gardiaan gestaan kan hebben. Ook
weer een groot verschil met de abdijen der oudere monniken
ordenhet abbatiaat, dat hier dan „gardianaat" zou moeten
99
