lijkt, in verhouding tot de omliggende „borgers woninghe" maar de uitgestrektheid van het terrein, waarop later nog eenige bijgebouwen verrezen, valt al zeer goed op. Houden we aliijd voor oogen dat men in dien tijd de beschikbare ruimalen binnen de muren zoo voordeelig mogelijk moest gebruiken! Welk een flinke boomgaard heeft het klooster dan! Het eerste overzicht toont al aan, dat het principe van den ouden monniksordenbouw losgelaten was. Er is geen be paalde systematische indeeling meer, geen directe afbakening tusschen eigenlijke klooster en dienstgebouwen, maar een vestiging zooals dat het beste en meest practische uitkwam. Eigenlijk vormt het pandhof, met de kruisgang daaromheen, aan de Zuidzijde der kerk, het eenige bestanddeel van den klassieken kloosterbouw. Maar aan de Oostzijde hiervan bevindt zich een vertrek voor lichaamsverzorging het zg. „Scheerhuis", en aan den Westkant staat naast het „Vrou wenspreekhuis" het „Vleeschhuis" waarin men de hartige boutjes bewaarde. Localiteiten die in Benedictijnen en Cisterciënsermonasteria op een passende afstand van kerk, kruisgang en kapittelzaal gevestigd en gebruikt werden. De kloosterkerk, op het grondplan aangegeven als t, vertoont zich op de houtsnede van Cornelis Anthonisz als een slank Gothielt gebouw bestaande uit drie deelen: driezijdig afge sloten choor, schip en zijbeuk. Die twee laatste onderdeelen worden op het grondplan van Bilhamer „D'Voorkerck" genoemd. Wij hebben hier een goed type van een laat- middeleeuwsehe stadskloosterkerk, door de oorspronke lijke weilandenindeeling, gierend gebouwd, (een dergelijke vorm zal men bij een buitenklooster bijna nooit aantreffen, Ter Apel maakt hierop een uitzondering) en zonder dwars- pand, waardoor het karakter van een kapel bewaard bleef. Men zie maar naar de overige kloosterkapellen van Amster dam welke alle volgens dit plan zijn opgetrokken, Gothische eenbeukige bedehuisjes, die bijna zonder uit zondering een bescheiden klokketorenije op hun spitse dak dragen. Deze Minderbroederskerk bezit echter evenals 97

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1947 | | pagina 95