ten minste wat het exterieur aangaat, maar het heiligdom,
door onzen grooten Saenredam zoo dikwijls geteekend en
geschilderd, staat er dan toch nog!
Na de alteratie voor den Hervormden eeredienst gebruikt,
in de Fransche tijd weer Katholiek als garnizoenskerk
gebezigd, daarna weer Protestantsch, werd het gebouw
in 1840 aan de Katholieken terug gegeven en in 1853 tot
Aartsbisschoppelijke zetelkerk bestemd, en thans, in onzen
tijd, staat in die oude Johannieterkerk aan de Lange Nieuw-
straat nog de episcopale zetel van Willibrord, Bernulfus,
Otto, Zweder en David, en blijft dus, evenals dit vroeger
was, het middelpunt van Katholiek Nederland.
Het inwendige van de kerk, hoe scherp en onmiddellijk
treedt haar edele bouwstijl op Saenredam's schilderij aan
het licht, is thans geheel in Gothischen stijl gehouden en kan,
dit vooral voor het choor, als een schoon exempel van een
laatmiddeleeuwse!» heiligdom gelden.
De blinde muur aan de Lange Nieuwstraat, waarachter
kruisgang en pandhof schuil gaan, doet geen hooge ver
wachtingen koesteren, maar eenmaal het poortje in, dwars
door de kruisgang heen, kijk je toch met blijde verwondering
op. Het is hier niet zoo mooi als naast den Dom, maar toch,
je bent even in de wereld van de middeleeuwen terug. Een
fijn stukje oud Utrecht en een niet te versmaden reliek
uit den glorietijd van deze bisschopsveste! Er is wel wat
verbouwd en bijgezet in later tijd, maar dat past zich toch
tamelijk harmonisch aan, het is in ieder geval een echte
kloosterhof gebleven, dit pleintje besloten tusschen kerk
en kruisgangarmen. Kerk en kruisgang, ja maar er is nog
meer, er zijn nog 'n paar zalen, thans bestemd tot Museum
voor nieuw religieuse Kunst en. dit zouden we toch
heel graag elders gaan bezoeken, een brandweermuseum
dat ergens in een lichthal beter tot zijn recht zou komen!
Maar die kapel gelijkvloers en die toren daarnaast vormen
een prachtig hoekje, zooals trouwens Utrecht veel meer
van zulke hoekjes heeft, vroeger „pittoresque" genoemd,
waaraan vooral genreschilders zich gingen vergasten, maar
84
