zangkoor voor het altaar opgesteld, nl. in de canselruimte tusschen de twee ambonen of zangstoelen bestemd voor Evangelie en Epistelvoordracht. Maar later, toen die cansel ruimte verdween en het Gothische choor met zijn gestoelten er voor in de plaats kwam, plaatste men het koor, de naam zegt het toch al, in het choor zelf en werden genoemde Schriftlezingen van de in zwang gekomen afsluitings galerij, het doxaal, gehouden, zooals men thans nog in Utrecht kan zien. In het Zuiden noemt men het doxaal ook gaarne „de Jubé" waarschijnlijk afgeleid van „Jube domne benedicere!" (Gelief, heer, uw zegen te geven!) Men ging er ook al spoedig het klein orgel op plaatsen, om den choorzang te begeleiden (zooals ook in Utrecht gedaan werd) en een gedeelte van de choorzangers, de schola, ging ook al gauw op dit verhoog staan. Hier bleven de zangers dan toch dicht bij het altaar en den choordienst en pas veel later verhuisden zij in de meeste kerken naar het uiterste Westelijk gedeelte, waar een z.g. „zangkoor" gebouwd werd, een liturgische mistoestand die in vele thans te bouwen kerken weer opgeheven wordt. Het doxaal van Ter Apel is van kalksteen gebouwd en bepleisterd. De overkraagde balustrade is rijk versierd met Gothische ornamenten, die hier duidelijk de flamboyante sierlust van het uitgaand middeleeuwseh getij laten zien. Aan de choorzijde is deze versiering het best bewaard gebleven. De velden zijn met een rijk traceerwerk gevuld en worden gescheiden door fijne kolommetjes welke verbonden worden door ezelsbrugboogjes met een voorname hogelversiering. In het middenveld, in de mandorla, op een beelddrager, stond vroeger een Lieve vrouwebeeld. De onderzijde is afgewerkt met druiventros- rankenmotieven en een afhangende fries. Een kostelijk stuk Gotisch handwerk en een lust voor de oogen, dit doxaal, dat men hier in het Noorden niet zou verwachten. Trouwens het choor bevat nog meer schoons uit den kortstondigen kloosterbloeitijd. Daar is nog het overschot van een Sacra mentshuisje en een nog geheel intact zijnde sedilia. Het Sacramentshuis, ook al weer 'n onderdeel der kerkuit- 62

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1947 | | pagina 60