een zuiver type van laac-Groningsche baksteenbouw voor.
Zooals het bekend 7.al zijn, hebben we in de Nederlanden
met diverse „groepen" te maken, b.v. een Zuid-Limburg-
sche welke met een Luiksch-Keulsch karakter in de Itomaan-
sche stijl optreedt, er is een Utrechtsche groep, die Duitsehe
elementen in zich draagt, en onze aandacht valt dan thans
op de Friesehe groep waarin vooral de baksteenbouw opvalt:
Eenbeukige kerken, Westtorens met het zoo karakteristieke
zadeldak en een speciale wandbehandeling. Vooral in de
Oostfriesehe groep, want gewoonlijk deelt men haar in een
West en Oostpartij, bespeuren we een uitgesproken Fran-
schen inslag. Het waren immers Fransche monniken die
hier de Godshuizen gebouwd hebben! De kerk van Aduard,
de Hervormden hebben na de verwoesting der abdij het
overgebleven gedeelte voor hun Godsdienstoefeningen be
stemd, het gebouw leende er zich uitstekend voor is dan
ook vooral om haar wandverdeeling merkwaardig. In het
inwendige wisselen de vensters met even breede nissen af,
nissen die gevuld zijn met een zeer schoon en rijk metselwerk,
netten van z.g. siervelden. Een mooie en waardige onder
breking. Dan bezitten venster en niskanten afwerkingen
van kraalprofielen, een metselwerk dat in deze streken
ook veelvuldig voorkomt. Het is een huis met echt middel-
eeuwsehe toewijding gebouwd, niet pompeus of grootseh,
maar er is aan de onderdeden een aesthetische zorg besteed
en men ervaart hier het oude vakmanschap dat in alle
middeleeuwsche kunsten voorop gaat: De handwerker
was een meester, een kunstenaar in den vollen zin van het
woord, de metselaar net zoo goed als de schilder, die
misschien 's morgens een gevel ging witten of wat houtwerk
in de verf moest zetten en 's middags aan zijn hemelsche
paneelen maalde.
Zulke kleine getorste staven bakken en metselen van het
soort dat men hier aan de benedenvensters ziet, is kunst.
Zoo zijn de groote kathedralen versteende lofzangen ge
worden, zoo heeft het beste trachten van allen, bouw
meester, steenbakker, metselaar, beeldhouwer en schilder.
55
