tot één „symphonie" werden samengevat. De merk
waardigste van deze symphonieën is wel de Saksi
sche Heliand, welke waarschijnlijk onder invloed uit
het land der Angelsaksen is ontstaan. Daar toch waren
reeds vroeg de oude Germaansche heldendichten in
schrift vastgelegd. In den Heliant zijn reeds alle ken
merken van de latere ridderpoëzie aanwezig, waaraan
dit verhaal zijn merkwaardige aantrekkelijkheid ont
kent. Het verhaalde heeft een sterk moraliseerend
karakter, de apostelen zijn strijdvaardige helden van
adellijken bloede. Den zachtmoedigen en hun, die arm
waren door deemoed, wachtte het eeuwige „zeer
heilige" rijk in den hemel
„Salige sind oc, them hir mildi vvirdit hugi an
helido briostunthem vvirdit the hêlego drohtin
mildi mahtig selbo"_ (zalig zijn ook zij, wien hier
barmhartig (mild) wordt de geest (hugi; ver
gelijk: geheugen) in het heldenhart (-borst);
hun wordt de heilige Heer, de Machtige zelf,
barmhartig. Vergelijk Matth. 5 7
Op de bruiloft te Kana „verheugden de menschen
zich, de lieden waren in vreugde tezamen, de mannen
v.aren vroolijk"er werd veel heldere wijn geschon
ken en er was „in het huis een feestelijk rumoer der
Helden zij waren vervuld met welbehagen". Ten
slotte raakte de wijn op, „de kruiken waren leeg". Het
duurde niet lang, of dit bemerkte de „schoonste der
vrouwen, de Moeder Christi." Zelfs krijgt men den
indruk, dat in den Heliand het ridderideaal reeds
duidelijker gesteld werd, dan het door den adel van
dien tijd werd begrepen. Zoo werd de tekst van
Joh. 11 16, waarin Thomas zegt (nadat de discipe
len, uit vrees dat Jezus gesteenigd zou worden, tever
geefs hebben getracht hem te bewegen niet naar
Bethanië te gaan) „Laat ons ook gaan, opdat wij
met hem sterven", omgewerkt tot
88
