EEN WOORD VOORAF
Een enkel woord tot den lezer van dit boekje is
noodzakelijk, om de bedoeling ervan uiteen te zetten.
Er zijn boeken, die geschreven worden met het doel,
den lezer iets duidelijk te maken. Zulke boeken leven
reeds voor het geestesoog van den schrijver, voordat
één letter ervan op papier is gezet. Daartoe behooren
over het algemeen de geschiedenisboeken.
Er zijn echter ook boeken, of meestal zijn het niet
meer dan boekjes, die ontstaan zijn uit tientallen of
honderden aanteekeningen, die door den verzamelaar
als een legkaart aanéén zijn gezet. Tot die boekjes
behoort „De Vroege Middeleeuwen in Holland". Het
draagt dan ook onmiskenbaar den stempel van de
wijze waarop het werd samengesteld, van het fragmen
tarische.
Maar misschien daarom behoort dit boekje in de
Heemschutserie thuis. Het groeide uit de vreugde aan
het vele, dat nog te genieten is, buiten de ,kunst, op
historisch gebied in ons land. Het ontstond bij be
zoeken aan volksburchten, en het zwerven, langs oude
hessenwegen op de Veluwe, bij het lezen van ge
schiedkundige gegevens in plaatselijke wandelgidsen,
bij het bezoek aan oude boerderijen in Twente; het
groeide bij de bestudeering van oude kaarten, bij het
volgen van oude dijken, die in het Hollandsche pol
derland opgeworpen waren, aanvankelijk van zandige
hoogte tot zandige hoogte, maar in later tijd ook ver
der van deze grondslagen, dichter bij de zee, dichter
5
