voor 4500 Hollandsche ponden van den bisschop het
recht om den Hollandschen IJsel op de plaats, waar
hij van de Lek aftakte, te mogen afdammen. Hierdoor
werd weer een der oorzaken van de overstroomingen
in Holland weggenomen. Utrecht moest echter een
nieuwe verbinding met de Lek maken; van Jutfaas
werd een kanaal gegraven naar Vreeswijk. Op deze
wijze kwam de scheepvaartweg tot stand, die thans,
na vergroot te zijn en door de aansluiting met het
Merwedekanaal, tot een der drukste scheepvaartwe
gen ter wereld is geworden.
Zelfs in de lage, waterrijke kuststreken, waar een groot
deel van het verkeer te water plaats vond, hebben
sinds de tijden der eerste bewoning landwegen de
verschillende nederzettingen verbonden. Naarmate de
bevolking echter dichter werd, nam het aantal wegen
toe. Vele waren slechts smalle paden, andere verbreed
den zich naarmate het gebruik veelvuldiger werd.
Ten zuiden van den Ouden Rijn en de groote rivieren
bleven de Romeinsche heerwegen lang in gebruik. De
belangrijkste hiervan, hoewel het verloop slechts ge
deeltelijk met zekerheid kon worden teruggevonden,
hebben geleiduit het zuiden naar Tongeren, van
daar over Maastricht naar Keulenvan Tongeren
over Turnhout en Breda in de richting van Rotter
dam; van Keulen langs den linker Rijnoever over
Xanten naar Nijmegen; van Maastricht langs den
linker Maasoever naar Nijmegen, en vandaar door de
Linge, over Kesteren en Wijk bij Duurstede, naar
Vechten bij Utrecht, en dan verder langs den linker
oever van den Ouden Rijn naar de uitmonding van de
Corbulogracht, welke weg vervolgd werd door dien
welke langs Arentsburg in zuidelijke richting liep
naar den Maasmond, waar deze weg waarschijnlijk
verder aansloot op den weg, die van Tongeren over
31
