een eigen karakter. Lintbebouwing komt zelden
voor, want de bevolking van het eiland gaat ge
stadig achteruit, zoodat er weinig reden is voor
uitbreiding. Voor industrie is de streek te afge
legen en de landbouw kan dank zij de machines
met minder handen toe dan voorheen. Alleen in
de duinstreek hebben badgasten en bloembollen
wat opleving gebracht, met als gevolg een even
karakterlooze bebouwing als overal elders. Voor
malige kerkdorpen als Brijdorpe, Duivendijke,
Klaaskinderkerke en Nieuwerkerke (alias „het
Schutje") zijn afgedaald tot gehuchten zonder be-
teekenis en ook Ellemeet, Looperskapelle, Schud-
debeurs, Kapelle en Viane zijn hun bedehuizen
kwijt geraakt. Schouwen is het land van de ver
dronken dorpen en van de afgebroken kerken!
Ook is geen enkel klooster overgebleven. Slechts
twee kasteelen staan nog overeind: bij Haamstede
en bij Renesse. Hieraan is naast het geweld van
het water vooral het vuur schuldig. In het bijzon
der tijdens het langdurige beleg van Zieriksee
door de Spanjaarden (October 1575 tot Juli
1576) zijn bijna alle dorpen verwoest, door vriend
of vijand.
Waar nog een kerk staat, is deze het middelpunt
van een ring huizen, die een soort brink vormen.
In den regel is tegen of in de kerk een school ge
bouwd en verheft zich in de naaste omgeving de
muziektent. De torens vertoonen veel variatie. Die
van Ouwerkerk en Nieuwerkerk zijn stoere brok
ken uit dezelfde 15de eeuw als de St Lievens-
81
Zieriksee 6
