Haarlem; geen enkele meer te vinden!
Delft geen enkele;
Rotterdam evenmin een in de stad zelve;
's-Gravenhage geen. Dordrecht geen.
Amersfoort geen. Middelburg geen.
In de Friesche steden denkt gij meer te vinden? Mis.
Groningen, Leeuwarden heeft er geen enkele meer;
Sneek, Workum, Stavoren, niets meer te ontdekken;
Sloten enkele;
Hindeloopen geen; Ijlst geen. Meppel geen. Laat ik maar
ophouden, 't Is droevig.
Amsterdam heeft er nog 3 het had er 56 In Noord-
Holland boven het IJ en het Noordzeekanaal zijn zij nog
niet uitgeroeid. Alkmaar heeft er 9. Hoorn 2.
In de stadjes en dorpen van het Waterland: Monniken
dam, Volendam, Edam, om de voornaamste te noemen,
vinden wij naast de traditioneele een bijzonder type: het
smalle wipbruggetje met één spriet, waarbij de afhangen
de ketting zich door een juk splitst in twee kettingen aan
de klap bevestigd. (Afb. 37).
De enkele spriet is niet zoo zwaar als een dubbele. De
spriet moet dus meer naar achteren uitsteken, waardoor
de hamei hooger wordt. Haar slanke proportie past goed
bij de enkele spriet. De noodzakelijke hak kon niet worden
aangebracht; inplaats daarvan kreeg de spriet een zwaluw-
staart-vormige eindiging. Dit is een karakteristieke, ratio-
neele vorm, welke het geheel voor ijlheid bewaart. Hoe
goed in schaal met zijn omgeving is zoo'n brugje! Met
fijn gevoel paste de bouwende ambachtsman zijn werk
aan de omgeving aan.
De tijd, waarin hij bouwde de stijl van den tijd was
natuurlijk ook van invloed op zijn werk. Dit uitte zich in
de proporties, der samenstellende deelen en in de behan
deling der details.
Een voorbeeld: de 18de eeuwsche brug over de Oude
Gracht te Alkmaar. (Afb. 38). De stijl der hamei heeft
een detailleering ontleend aan den bouw in natuursteen.
61
