Een vlot- of een schipbrug is dus de overgang van vlet of
schip tot brug. In het woord „pont" ligt het besloten.
Dit vermengen van beteekenissen wijst er op, dat de schip
brug de oudste vorm van brug is. De geschiedenis beves
tigt dit, want bij alle klassieke schrijvers vinden wij mede-
deelingen over schipbruggen als den oudsten brugvorm.
Dit is te begrijpen, want een schipbrug is makkelijk, vlug
en goedkoop te construeeren. Toen er nog geen druk ver
keer van den eenen naar den anderen oever was, kon zulk
een brug aan de eischen van het verkeer voldoen.
De scheepvaart ondervond geen last van haar, want tijdig
genoeg werd het wegneembare middenstuk losgemaakt en
dreef met den stroom mede voor zoover haar ankerdraden
dit toelieten. Was de sleep tusschen de opening door ge
varen, dan wonden de op het wegneembare deel geplaatste
lieren, later motoren, de ankerdraden op, waardoor dit deel
weder op zijn plaats werd teruggetrokken. Dit alles kostte
veel tijd; het verkeer moest maar wachten, 's Winters gedu
rende den ijsgang werd zelfs de brug in een haventje ge
varen, was dus al het verkeer gestremd.
Laat ik de ponten in hun verschillende vormen op een
rijtje noemen: vlot, vlet, vlot- of schipbrug, overhaal-
pontje, gierpont, stoompont.
Al deze typen zijn in ons land te vinden. De schipbruggen
en gierponten, liggende in het groote verkeer, moesten ten
slotte het veld ruimen voor groote, vaste bruggen. De ove
rige handhaven zich als bruikbare hulpmiddelen. Dat zien
wij o.m. aan de vlet en het pontje, die nog steeds in vele
steden in gebruik zijn, zelfs in Amsterdam vinden wij ze,
naast de ontelbare bruggen. Vletten onderhouden o.a. de
verbinding tusschen de beide Amsteloeverspontjes o.a.
die over de Stadhouderskade tegenover de Nicolaas Wit-
senstraat, die over de Nassaukade, die over de samenkomst
van Kostverlorenvaart en Oostelijke Markthallenkanaal.
Oude Amsterdammers herinneren zich nog goed het ver
maarde pontje over het Rokin. Een brokje historie was 't
voor hen. Toen het door het dempen van het Rokin moest
verdwijnen, werden er treurzangen aan gewijd. Wat al
31
