Wat voor de stad het monumentale oude bouwwerk is.
dat is voor het open landschap de molen. Deze schoone
molen, het Nederlandsche werktuig bij uitnemendheid,
heeft zwaar te lijden gehad onder de moderne techniek,
die den motor bracht in plaats van den wind. Maar hij
werd per slot gered door de techniek, die de maalinrich
ting verbeterde, de wieken „stroomlijnde", de pomp-
installatiën perfectionneerde, de draaiende deelen op
stalen kogels deed bewegen en maakte dat de molen zijn
eereplaats herkreeg. De jaren van gebrek aan brandstof
en bezuiniging op electriciteit hielpen den molen op
nieuw door hem kosteloozen wind in de zeilen te blazen.
De vereenigingen en daarvan vooral de Vereeniging
De Hollandsche Molen wisten veel te bereiken, vooral
door te bestudeeren hoe de molen verbeterd kan worden
en wat de bezwaren zijn die overwonnen moeten worden.
De Bond Heemschut, die vóór het bestaan der Vereeni
ging De Hollandsche Molen menigen molen redde, be
perkte zich daarna tot matige bijdragen als een aan
moediging bij wat de overheid en deze vereeniging
deden.
De molens werden gered door de technische verbetering.
Nu dit vraagstuk overwonnen is, komt een nieuw pro
bleem, de aesthetische verbetering, aan de orde. Het is
merkwaardig gade te slaan op hoeveel verschillende
wijzen men kans gezien heeft den molen of de omgeving
daarvan te ontsieren met 'n leelijk woonhuis, 'n pak
huis, 'n kistvormig ding voor den motor en nog meer.
Het ergst is de vervanging van den molenberg door een
omloopend pakhuis zonder dak en met 'n hekje erlangs.
Wanneer elke wijziging aan een molen als „bouwen"
beschouwd wordt, waarvoor bouwvergunning noodig is,
zullen deze bouwplannen vanzelf terecht komen bij de
Provinciale Schoonheidscommissie, die dan wel kans
zal zien den bouwlustige op het goede pad te brengen.
Dan is er de schrikbarende ontsiering door slechte
kleuren verf. Het ergste daarvan is wat de roodverver
72
