eigen cachet. De Dordtsche trapgevels en de Haar- lemsche hebben een eigen type, dat men elders slechts sporadisch ziet. De Amsterdamsche trapgevel, die tot de eenvoudigste soort behoort, is niet ver verspreid. Er staat er een te Monnikendam aan het Noordeinde, tegenover het Raadhuis, eigendom van de Vereeniging Hendrick de Keyser. De trapgevels hebben geen hijschbalk. Die was toen nog niet voor woonhuizen in gebruik. Wel ziet men vaak bovenin den top een ijzeren hijschanker, een sa menvoeging van het nokanker met een hijschgelegen- heid. Deze hijschankers treft men veelvuldig aan bij de achtergevels die in den regel eenvoudige tuitgevels zijn. Een rij van wel acht tuitgevels, ieder met een hijschanker in ander model, zijn te zien op het Spui, de achtergevels van huizen aan den Bagijnhof. De hijschbalken die men in trapgevels ziet zijn er later in aangebracht. De Amsterdamsche trapgevels hebben een vaste hel ling. De trappen zijn evenhoog en evenbreed. Behalve bovenaan. Daar is steeds iets bijzonders gemaakt. Eerst een baksteenen voorsprong, een makelaar, die rust op een consolevormig zandsteenen stuk, een kraagsteen, veelal met een leeuwenmasker. Dan zijn opzij van dien makelaar kleine vulstukken met krul len, kleine klauwstukken. Op het bovenste afdekstuk pronkt gaarne een zittend leeuwtje, een schild dra gend met daarop een jaarcijfer. Van deze zittende schilddragende leeuwen zijn er niet veel op hun plaats gebleven; ze vonden hun weg naar den opkooper. Merkwaardige beëindigingen van trapgevels ziet men aan de lieve huisjes aan den voet van de Nieuwe Lu- thersche Kerk aan het Kattegat. Daar zijn als motief aangebracht vrouwenhandspiegels, metalen spiegels 62

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1946 | | pagina 66