DE AMSTERDAMSCHE
WOONHUIZEN
Bij al de schoonheid van bouwkunst en ge
schiedenis die Nederland biedt, is er geen
stad die aan oude woonhuizen zooveel heeft
nagelaten als Amsterdam.
Mogen andere steden bogen op oudere bouw
kunst en op eigen uitingen, Amsterdam biedt
schilderachtige schoonheid langs straten en
grachten in overstelpende hoeveelheid on
danks meedoogenloos afbreken en verminken
dezer monumenten van geschiedenis en kunst
in een langdurig tijdperk van inzinking, zelf
genoegzaamheid en gebrek aan eerbied van
geestelijke waarden.
Het is de taak van onzen tijd, de sedert vele
jaren groeiende belangstelling voor de histo
rische schoonheid van de aloude stad aan te
wakkeren en te brengen tot een grootere
groep.
Het eerste daarvoor noodige is het verwer
ven van eenige kennis van de Amsterdam-
sche woonhuizen, van de oudst bekende ty
pen tot nu. Alhoewel ten deze de wetenschap
op straat ligt, bij den weg is op te rapen, is
dit niet zoo eenvoudig voor degenen die van
aanleg wel belangstellend zijn maar geen lei
ding hebben. Vooral doordat de bouwkunst
voortbrengselen alom verspreid zijn, tot in
afgelegen buurten of op weinig betreden plek
ken van de stad, in de huizen of aan de ach
terzijden.
Omdat een huis niet alleen een gevel is maar
de geheele inhoud, met indeeling, samenstel
ling, dak, achtergevel, tuin, tuinhuis en alles
wat de wisselende leefwijze van de menschen
en hun middel van bestaan medebracht, is het
noodig het geheele huis te bezien om het his
torisch verband te begrijpen.
Het zijn deze redenen geweest die mij een
overzicht, in kunsthistorische volgorde, heb
ben doen samenstellen van de Amsterdamsche
woonhuizen, telkens toegelicht met een fraai
of zoomin mogelijk geschonden voorbeeld.
Met deze kennis toegerust, zal men beter den
weg kunnen vinden in de Amsterdamsche
kunstgeschiedenis die langs den openbaren
weg en in de huizen ligt tentoongespreid en
die zonder leidraad is als een boek waarvan
de bladen dooreen liggen.
Moge dit boek iets bijdragen tot de liefde
voor de schoone stad Amsterdam.
