plaats, ja zelfs over het deurscharnier en het slot en
nog veel meer. Elk onderdeel heeft zijn kunstgeschie
denis. Dat kan men op eenvoudige wijze leeren door
al maar te kijken en zich bij elk onderdeel rekenschap
te geven uit welken tijd het stamt. Dan kan men daar
na aan een onderdeel, aan een profiel van een deur
of een schouwlijst of aan het metselverband het bouw
jaar van het huis schatten. Doch steeds zal men erva
ren, dat er geen huis is dat een eenheid van stijl is,
dat niet in onderdeden in lateren tijd gemoderniseerd
is. Het sterkst is dit het geval geweest in de 19e eeuw,
toen men meedoogenloos hakte en zaagde in de kunst
werken van het voorgeslacht. Inderdaad:
Ieder woelt hier om verand'ring,
En betreurt ze dag aan dag,
Hunkert naar hetgeen hij zien zal,
Wenscht terug 'tgeen hij eens zag.
Deze laatste regel zal van toepassing zijn op het
restaureeren, op het terugbrengen in den vorm en in
de kleur uit een tijd toen men nog begreep wat bouw
kunst was. Restaureeren beteekent echter niet terug
brengen in den oorspronkelijken toestand, maar op
ruimen wat slecht is en behouden wat goed is, de na
latenschap eerbiedigen der ernstige bouwmeesters.
dienen van de schoonheid.
23
Opvolgende stijlLypen
