Een enkele maal waagde zich een architect aan zulk
een rij huizen. Men ziet ze in de Plantage, in de Sar-
phatistraat en langs de Weteringschans. De woningen
werden geteekend en gemaakt door den timmerman-
eigenbouwer. Ditzelfde ras, dat oudtijds de aantrek
kelijke klokgevels bouwde, was door gebrek aan lei
ding aesthetisch achterop geraakt.
In dien tijd zijn ook meer dure huizen gebouwd. Het
getal der bouwkundigen die zich architect noemden
nam toe. Had vroeger de schoone stad één, twee,
hoogstens drie bouwmeesters, mannen uit het vak
die door persoonlijke gaven naar voren kwamen, nu
kwamen er vele architecten. Enkelen noemden zich
ter onderscheiding van de overigen ingenieur-archi
tect, dat was deftiger. Deze groep bouwmeesters zocht
naar houvast in de bouwkunst en vond de stijlnamaak
uit. Er ontstonden plaatwerken met afbeeldingen van
oude bouwwerken. Op de avondteekenscholen werd
daaruit les gegeven. Als er een woonhuis of een kerk
gemaakt zou worden, moest eerst beslist worden in
welken stijl dit zou gebeuren. Zoo ontstond aan de
Weteringschans de kerk der Vrije Gemeente in Ro-
maanschen stijl, daartegenover het Gymnasium in
classieken stijl, aan den Heiligeweg een winkel met
Gothischen gevel, op den hoek van de Kalverstraat en
den Heiligeweg een huis in den stijl der Hollandsche
Renaissance, op de Heerengracht 380-382 over de Beu-
lingsluis een dubbel heerenhuis met overdadig veel
beeldhouwwerk in style Franfois I. In dien tijd stootte
niemand zich eraan dat aan de Oude Turfmarkt van
den tweelinggevel van Philippe Vingboons de rech
ter helft werd afgebroken, alleen de gevel terwijl het
huis bleef staan, en een nieuwe gevel in den namaak -
stijl der Hollandsche Renaissance werd gebouwd.
Deze bouwwerken werden met den grootsten ernst en
222
