VIII. Een volgend kostelijk voorbeeld is het buurhuis Heerengracht 493. Men ziet daar een plattegrond wel ke, in wat matiger formaat, de indeeling heeft van VI met het trappenhuis dwars en midden in huis, de bree- de gang in de as en de 4 kamers daaromheen gelegen. Hier is echter een nieuw element, de voor het midden uitgebouwde zaal met afgeschuinde beëindiging, ge lijk een drieachtste choorsluiting aan een dorpskerk. De achterkamers hebben ook nog uitbouwen met kast of privaat, zoodat de achterkamers slechts één breed venster hebben dat opgesloten is tusschen muurvlak ken en daardoor de kamer slechts matig verlicht. Ver dere lange uitbouwen zijn alleen uit het onderhuis en van den tuin toegankelijk. Doordat de groote midden gang aan de achterzijde met de zaaldeuren afgesloten is, wordt deze slechts matig verlicht. De trap heeft bovenlicht met een lantaarn. De achtergevel vertoont een zonderling, verward en daardoor minder fraai aanzicht, in tegenstelling met de eenvoudige, vlakke en harmonisch goed verdeelde achtergevels der grachtenhuizen. Dit nieuwe element, de in de as ontworpen zaal of ka mer met veelhoekige beëindiging komt meer voor bij laat 18e eeuwsche huizen of bij huizen welke in het einde der 18e eeuw gemoderniseerd zijn. Een voor beeld is aan het huis Heerengracht 580, thans ban kierskantoor, waarvan de voorgevel is afgebeeld op blz. 159. Het bouwjaar of beter gezegd het jaar waarin het huis Heerengracht 493 werd verbouwd, waarbij de bij zondere plattegrond met de zaal aan den achtergevel ontstond, is niet bekend. Het huis Heerengracht 580, dat een overeenkomende plattegrond heeft, is ontstaan in 't eind der 18e eeuw, 1782. 200

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1946 | | pagina 204