de hoofdverdieping naar de eerste verdieping. Dan
volgt een bescheiden trap opzij.
Achter den tuin is een koetshuis met bovenwoning, ge
legen aan de Kerkstraat. De gevel van dit bouwwerk
aan de Kerkstraat is hoogst eenvoudig, van bruine
baksteen. De gevel aan de tuinzijde is echter sierlijk,
van rooden baksteen en zandsteen (nu gepleisterd en
geverfd), in klassieke ordonnantie, met pilasters en
met een paar ferme zuilen en met eenige groote beel
den. Slechts een bescheiden deur verbindt den tuin
met dit koetshuis. De woning heeft geen vensters in
den achtergevel, welke als een tooneeldecor den ach
tergrond vormt voor den tuin.
Evenals Dortsman zelfstandig stond in de architectuur
van zijn gevels, van zijn stoepen, van zijn balcons en
van zijn gevelcontouren met balustraden en beelden,
blijkt hij dit ook geweest te zijn in den plattegrond.
Adriaan Dortsman moet een groot bouwmeester ge
weest zijn.
V. Het vijfde voorbeeld, het huis Heerengracht 512,
is geen enkel en geen dubbel huis maar een „ander
half" huis. De plattegrond vertoont de samenvoeging
van II en IV. De gevel heeft, als „anderhalf" huis,
4 vensters, zoodat de ingang niet in de as ligt. De
afbeelding geeft de hoofdverdieping, van den weg be
reikbaar met een bijzonder hooge hoogestoep. De gang
is als bij IV, de trap midden in huis als bij II. Rechts
zijn twee voorname en kostelijk betimmerde kamers
„en suite" Rechts is achter het trappenhuis een derde
kamer. De aanbouwen aan de achterzijde zijn alleen
in het onderhuis, zoodat men van de hoofdverdieping
daarop ziet. Doordat het onderhuis vrij hoog is en ge
lijk ligt met de tuin, is er geen buitentrap van de hoofd
verdieping naar den tuin, zooals bij IV en bij VI. De
194
