roet vier ramen aan den gevel, dat wegens de Inte
rieurs tevens bezienswaardig is.
De plattegrond van het dubbele heerenhuis vereischt
een afzonderlijke studie. Er zijn nog niet veel van deze
huizen in teekening gebracht, zoodat de groei en de
afwisseling nog niet te overzien is. De stoep, die bij
het enkele heerenhuis opzij ligt, komt in het midden.
Soms is de plattegrond niet meer dan de verdubbeling
van het enkele heerenhuis, zoodat men door de gang
in den tuin ziet en ter weerszijden van de gang de
indeeling heeft van het enkele huis met aan beide zij
den een binnenplaats. Maar er zijn ook geheel zelf
standige plattegronden, met een groote binnenplaats,
voorbeeld Heerengracht 495, waar in het bronzen hek
van het marmeren balcon geschreven staat OMNIA
ORTA OCCIDVNT of met zijvleugels aan de achter
zijde die een sierlijke cour omsluiten, te zien aan het
huis Heerengracht 507 bij de Vijzelstraat, met zijn
majestueuzen gevel. Maar, zoo gezegd, het dubbele
heerenhuis is kunsthistorisch nog niet geheel door-
vorscht.
Teneinde de bestudeering van het Amsterdamsche
dubbele heerenhuis een stap verder te brengen, zijn
eenige belangrijke huizen in plattegrond in teekening
gebracht.
I. Als eerste en oudste de plattegrond van de Coey-
mans-huizen (meer bekend als de H.B.S.) aan de Kei
zersgracht 177 tegenover de Westermarkt, van den
bouwmeester Jacob van Campen. De teekening is ont
leend aan de werkelijkheid en aan de afbeelding in het
boek Architectura Moderna. Blijkens de tevoren (blz.
94) genoemde gedenksteen dateert het huis van 1625.
Het is een zonderlinge plattegrond voor twee woon-
184
