eerst in het einde der 18e eeuw werd bebouwd. Het is no. 10, een niet breede maar uitermate sierlijke gevel met fijne vormgeving, geheel van zandsteen gemaakt. Een der laatste echte grachtpaleizen, van veel ouderen datum, maar van een lateren gevel en bijbehoorende interieurs voorzien, is het breede huis Heerengracht 580, tusschen Amstel en Utrechtsche straat, nu ban kierskantoor. Men ziet daar op de dubbele hooge stoep een kostelijk gesmeed hek in de allerlaatste uiting van den bouwstijl Louis XVI. Deze gevel is gebouwd in 1782, dus kort voor 1795, toen de zegeningen van de liberté, égalité, fraternité hun entrée deden, Neder land werd ingelijfd bij de Fransche republiek. Het tijdperk der Fransche overheersching is een der droevigste perioden voor Amsterdam geweest. Het duurde van 1795 tot 1813, dus 18 jaren. In dien tijd liep de bevolking van Amsterdam achteruit van 220.000 tot 200.000 inwoners. In de laatste jaren der Bataafsche Republiek werd een groot deel der over gebleven bevolking, ongeveer een derde deel, door liefdadige instellingen en door de stad in 't leven gehouden. Dat zulk een tijd in de bouwkunst zijn terugslag vond ligt voor de hand. Het is van oudsher de gewoonte geweest de gevels te dateeren. De laatst gedateerde gevel vóór den Franschen tijd is die van 1780 aan de Keizersgracht 146 bij de Leliegracht, waar het jaartal met groote Romeinsche cijfers op het fries van de kroonlijst staat. Het eerst gedateerde bouwwerk daarna was de onlangs afgebroken R.K. kerk aan den Singel naast de Militiezaal, waar 1820 in den gevel stond. Tusschen 1780 en 1820 geen en kel gedateerd bouwwerk! Terwijl er uit den tijd van 162 1) Men moet zichzelf ook eens tegenspreken. In de Beulingstraat 5, 7 is een armoedige dubbele gevel en in de Sint Anthoniebree- straat 70 een lijstgevel. beide met ANNO 1790.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1946 | | pagina 166