HOOFDSTUK XIV
DE LIJ S7 G EV E L
De bouwstijl genoemd naar Louis XVI bracht mede
dat de gevels aan de bovenzijde met een rechte lijst
beëindigd werden. Dat wil niet zeggen dat alle gevels
met rechte lijst Louis XVI zijn, want de rechte lijst
werd reeds veel vroeger toegepast, vooral aan de dub
bele heerenhuizen. Adriaan Dortsman maakte ze reeds.
Dan was er op de lijst nog velerlei sieraad, een balu
strade, een attiek met beelden.
Van alle architectonische vormen van het Am-
sterdamsche huis is bij den Louis XVI lijstgevel niets
overgebleven, behalve de stoep en de portiek, die
Fransch-beïnvloede vormen dragen.
Het geheele gevelvlak is onversierd en wordt van bo
ven beëindigd met een rechte houten lijst van een vast
profiel, ontleend aan het ordenboek. Bij wijlen staat op
die lijst nog een verhooging, een attiek met daarin een
dakvenster of verdeeling in paneelen of met balusters.
Het dak staat bij dezen hoofdvorm leelijk in den weg.
De eenvoudigste manier was dat de bovenste punt van
het dak werd afgeknot, een wolfseind genaamd. Dit
komt vooral voor bij huizen die bij moderniseering
een nieuwen gevel verkregen, waarbij de zijmuren
en het dak bleven staan. Een meer rationeele oplos
sing, die vooral bij de groote huizen reeds lang tevo
ren werd toegepast, was dat achter den gevel het dak
andersom gezet werd. Dan zijn achter dit schijndak
kilkepers voor aansluiting op het echte dak. Het roode
pannendak had al lang afgedaan. Dat paste niet bij
156
