HOOFDSTUK XIII DE VERHOOGDE LIJSEGEVEL Bij de geleidelijke vervorming van den klokgevel valt iets op te merken. De oudste hebben een groote hoog te, medeloopende met de dakhelling die bij de Am- sterdamsche huizen een vaste verhouding heeft. Later worden ze lager van hoofdvorm, breed en gedrukt. De vleugels steken hoog boven de goten van het dak uit. Al maar breeder en lager worden ze, tot op een oogenblik een nieuw type ontstaat. De vleugels wor den tot horizontale lijsten. Zoo ontstaat een lijstgevel met een kuif erop. Deze kuif is afkomstig van den top van den hals- of klokgevel. Het geheele samen stel wordt van steen of van hout en daarmede is het nieuwe type voor den dag gekomen, de lijstgevel met kuif. Dat leverde verschillende moeilijkheden op. Eerst het oude hooge Hollandsche dak, dat een be paalde en vaste helling had. Degevellijst werd halver wegen de dakhoogte aangebracht, zoodat zich achter de einden van de lijst slechts lucht bevond. De boven ste punt van het dak werd opgevangen in de kuif op den gevel, waarin zich tevens de hijschbalk bevond: in de kuif was gelegenheid voor een vlieringluik om bij het touw en den haak te kunnen komen. Dan was er de moeilijkheid om den zolder te verlichten. Dit werd eenvoudig in orde gemaakt met een rij vensters, net of het huis een verdieping meer had dan in wer kelijkheid. Dat stond tevens deftig. De zijvensters wer den soms half voor het dak gemaakt, zoodat de ramen niet open konden. Op het midden was dan een groot 142

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1946 | | pagina 146