Heerengracht 168, de laatste is die aan de Prinsen
straat 12, reeds genoemd, te schatten op 1780. Naar
alle windstreken hebben de Amsterdammers dezen
merkwaardigen gevelvorm uitgedragen, naar Zwolle
en andere havensteden, naar Nieuw Amsterdam
(New York) zooals oude afbeeldingen dier stad aan
geven, naar Zuid-Afrika, naar Dantzig en Kopenha
gen, naar Batavia en Formosa, naar Ceylon.
Bij de halsgevels moet nog iets eigenaardigs vermeld
worden. Reeds bij de allereerste, zooals bij de be
kende groep van vier die Vingboons maakte aan de
Heerengracht 364-370, ziet men tusschen de bovenste
vensters en den onderkant van de klauwstukken ovale
lichtopeningen, omkranst met ornamenten van sier-
trossen en vruchten. Deze venstertjes, oeils de boeuf
geheeten, blijven zich lang handhaven. Men vindt ze
opzij in de topgevels en ook wel in de gesloten muur
vlakken van de zijgevels ter verlichting van de daar
achter gelegen spiltrap. In deze zijgevels ziet men ook
wel eens koepelvormig afgedekte kleine uitbouwen;
daarachter is dan een hardsteenen bak, een echte
gootsteen.
137
Halsgevel Rokin 91
