om van alles uit te beelden: Neptunus met zijn attri
buten, negers of volvoede vrouwspersonen, klimmen
de leeuwen of meerminnen, hoorns van overvloed of
zeepaarden. Geen twee zijn er 't zelfde. Altijd nieuwe
gedachten en rijker fantasie. Het fronton bood plaats
voor een levenswijze spreuk, een jaarcijfer of een al
liantiewapen, een waaiervorm of een gevleugelden
adelaar. Het rechthoekige baksteenen gevelvlak tus-
schen de klauwstukken biedt plaats voor het vliering
luik en den formidabelen hijschbalk,het onontbeerlijke
gereedschap voor het koopmanshuis. Dit zolderluik is
in den regel zuiver geplaatst in het baksteenen muur
vlak op den verhoudingsregel van de diagonaal of de
diagonaal op de helft, meetkundig zuivere gelijkheid
van oppervlak van wat staat en wat erop rust, even
wicht van steun en last. Zonder axioma's, onderstelde,
gestelde, bewijs of driehoek a, b, c wisten de eenvou
dige burgerbazen met een voorschrift uit de gildeka-
mer iets te maken dat schoon was omdat het gefun
deerd was op iets edels, de wiskunde.
Geen goede bouwkunst zonder geometrischen grond
slag. Hetzelfde stelsel plant zich voort over den ge-
heelen gevel en brengt de verdeeling van gaten in het
muurvlak tot schoonheid en rust. De vensters, omlijst
door de lichte kleur der forsche houten kozijnen, wer
den afgesloten met ramen met roedeverdeeling van
kleine ruiten, in verhouding van lengte tot breedte be-
hoorende bij het stelsel dat over den geheelen gevel
lag. Nog verder ging het streven naar schoonheid.
Boven het starre verhoudingsstelsel uit, hield men re
kening met optische verschijnselen, een streven dat na
de Grieksche en de Gothische kunst niet aan de orde
was geweest.
De glasruiten werden van onder naar boven regelma
tig vervloeiend, iets grooter gemaakt, opdat ze even
132
