tekst, alleen kopergravuren bevattende, behalve eeni-
ge van 't stadhuis, een suite van grachtengevels, tel
kens drie of vier dubbele heerenhuizen. Enkele daar
van zijn onmiddellijk te herkennen, andere niet. Het
is niet een serie zooals het grachtenboek van Caspar
Philips, maar een leerboek, een aantal voorbeelden.
In deze serie zijn eenige gevels die ongetwijfeld van
Adriaan Dortsman zijn. Het boekje zelf zal niet van
hem zijn, want er staan ook geheel andere typen in.
Maar het is een aanvulling op wat van Dortsman be-
bekend is. Hoe schoon wist hij de gevelvlakken te ver
deden. De beslotenheid steekt gunstig af bij vele la
tere gevels die wel eens teveel glas hebben. Hij kende
de juiste verhouding van plein et vide" in de pro
portieleer.
Sluiten we dit hoofdstuk met de vermelding van een
der belangrijkste werkstukken van den bouwmeester,
de nieuwe of ronde Luthersche kerk van 1668. In de
archiefstukken, daarop betrekking hebbende, onder
teekent hij Adriaan Dortsman.
125
Heerengracht 44S