eer aan. In het huis aan de zijde van de Heerengracht,
dat afgebroken werd, had Dortsman gewoond. Een
balcon, zooals hij die gaarne maakte, sierde de over
dekking van de buitendeur. In de voorplaat van dit
balcon waren bouwmeestersemblemen aangebracht.
Dit balcon ligt nu nog in den tuin van het stedelijk
museum.
De gevels van de monumentale huizen, de grachten
paleizen aan de Heerengracht, de Keizersgracht en
den Amstel, hiervoren genoemd, zijn geheel van
Bentheimer zandsteen gebouwd, een voor ons klimaat
best bouwmateriaal. Door de natuur, door geringe
verwering en wat stof erbij hebben zij een prachtige
donkere kleur verkregen, iets wat de menschen niet
na kunnen maken.
Dat de huizen van Adriaan Dortsman hier wat uitvoe
rig behandeld worden, verdient de ontwerper wegens
zijn zelfstandigheid. Hij had geen voorloopers en geen
navolgers, maar stond geheel op eigen beenen en liet
werk na, dat de schoone stad siert en dat na eenige
eeuwen nog deugdelijk is. Want echt bouwen ge
schiedt niet voor den mensch, doch voor den tijd.
We kennen van hem nog eenige groote bouwwerken,
het Waleweeshuis aan de Vijzelgracht van 1669,
waar ook de hem eigen deuren en stoepen opvallen.
Dit bouwwerk is door latere vensters ontsierd, kruis-
vensters die geheel fout van vorm en verhouding zijn.
Overigens of liever ondanks deze in 't oog loopende
wijziging, is het geheele bouwwerk monumentaal we
gens zijn goeden hoofdvorm. De regentenkamer in dit
gebouw is bezienswaardig, mede wegens de kostelijke
schilderijen.
Bij de ingewijden in de topographie van Amsterdam
is een boekje bekend, hoogst zeldzaam, zonder titel of
[24
