HOOFDSTUK IX
DE STIJL VAK
PHILIPPE VIKGBOOKS
Om iets te begrijpen van de bouwkunst van dit tijd
perk moeten we eerst kennis maken met het orden
boek. Zooals werd vermeld, verscheen reeds in 1549
het Italiaansche boek over bouwkunst van Sebastiaen
Serlius, waarin de oude Romeinsche bouwkunst naar
voren gebracht werd.
In de Nederlanden was het eerste boek van Vrede
man de Vries, hiervoren als inleiding van de Renais
sance reeds genoemd. Een van de deelen is gewijd
aan de orden, die in kunstvolle koperprenten worden
afgebeeld, louter als voorbeeld, niet als wetboek der
bouwkunst.
In 1606 verscheen te Amsterdam een der vertalingen
van het Italiaansche boek van Serlius, door den Am-
sterdamschen bouwmeester Peter Coeke van Aelst.
waarin de vijf architectuurorden volledig uitgespon
nen zijn: Thuscana, Dorica, Ionica, Corinthia, Com
posita. Dit zijn de vijf verschillende wijzen waarop het
hoofdgestel gemaakt kan worden, de zuil met base
ment. kapiteel, architraaf, kroonlijst en de versiering
die daarbij behoort. Van elk onderdeel, van de dikte
der zuilen, de hoogte, van alle lijsten en profielen zijn
de maten nauwkeurig vastgesteld in modulen, ver
deeld in minuten en secunden. De eenheidsmaat, de
96
1) Voor verklaring; en afbeelding van de „orden" zie Heemschut
serie deel 4. Prof. W. van der Pluym, het Nederlandsche bin
nenhuis 1450-1650, blz. 44 en afb. 6.
