In Gemert werd de Sint Janskerk tusschen 1850 en
1860 aanmerkelijk verbouwd, maar zij behield haar
oude waardigheid, evenals de Mariakerk in het nabije
Handel, die in 1902 door dr P. J. en Jos. Cuypers werd
gerestaureerd en uitgebreid.
Almkerk, Bergeijk, Boxtel, Riethoven, Raamsdonk,
St. Oedenrode, Etten, Linden, Deurne, Eethen, Halste
ren (een juweel van een dorpskerk, thans Rijkseigen
dom en als patronaatsgebouw in gebruik), Herpen,
Oploo, Sambeek, Dieden, Waspik, Breugel, Diessen,
Eersel, Grave, 's Gravenmoer, Helvoirt, Lith, Lage
Mierde, St. Hubert, Gerwen, Middelbeers, Velp, Made,
Vierlingsbeek, de lijst is lang, gelukkig. Te lang voor
een afzonderlijke bespreking anders dan voor menschen
van het vak. Enkele kerkgebouwen, die aan het lijstje
ontbreken, vragen bijzondere aandacht.
In de eerste plaats de Sint Pieterskerk van Hilvaren-
beek, reeds in de twaalfde eeuw tot collegiale kerk
verheven, herhaaldelijk door brand (1448, 1546 en
1615) en verwoesting (1583 en 1586) geteisterd, maar
nog steeds een indrukwekkend sieraad van het mooie,
voorname dorp.
Dan Ginneken met zijn oude Sint Laurentiuskerk, in
gebruik bij de hervormde gemeente, een juweeltje, dat
allerlei beproevingen doorstaan heeft (branden in
1609, 1625, 1649), maar in de jaren 1930-1940 naar
plannen van dr J. H. Plantinga door ir A. van der
Steur voortreffelijk gerestaureerd is en wederom in zijn
volle glorie schittert aan de boorden van de Mark.
Ook Oosterhout met zijn kerk van St. Jan den Dooper,
waarvan de toren in 1527 onvoltooid bleef, verdient de
belangstelling en de genegenheid van iedereen, die ge
voelig is voor den bloei der Brabantsche architectuur;
de ingrijpende verbouwing door dr P. Cuypers in 1880
heeft weliswaar het karakter van het indrukwekkende
gebouw zeer gewijzigd, maar de oude vormen gingen
niet geheel verloren.
82
